Hart, hoofd en handen

Dietlinde Willockx

Al bijna tien jaar werken wij in onderzoeksprojecten samen met teams uit de kinderopvang. We proberen manieren uit te dokteren om de kinderopvang te versterken en soms ook te veranderen. We verkenden vele aspecten van het werk van een kinderbegeleider: een aanbod voor kinderen, contacten met ouders, innoveren met een team en inspelen op maatschappelijke evoluties zoals duurzame ontwikkeling en de vraag naar flexibele opvang . Eén bevinding bleef constant: de kinderbegeleiders zijn het hart, het hoofd en de handen van de kinderopvang. Wat onderzoekers ook concluderen, wat beleidsmakers ook beslissen, het zijn de kinderbegeleiders die de conclusies en beslissingen omzetten in de praktijk. 

In de manier waarop begeleiders die praktijk vormgeven, valt vaak een groot gevoel voor rechtvaardigheid op. Vraagt een buitenschoolse opvang ouders om hun kinderen boven op te halen? Als kinderbegeleiders zich daar tegen verzetten, blijkt dat ze die niet rechtvaardig vinden voor ouders die een baby meebrengen of die slecht te been zijn. Bekijken we of het woon-werkverkeer  duurzamer kan en willen begeleiders dat er niets verandert, dan blijken ze de ideeën onrechtvaardig te vinden voor collega’s die verder weg wonen. Komt er een discussie over voeding, dan geven begeleiders haarfijn het risico aan dat de kinderen zich niet rechtvaardig behandeld zullen voelen. In het begin zagen we vaak weerstand, bij nader toezien bleek het een rechtvaardigheidsgevoel dat opspeelde. Geen voorstel voor een verandering kon passeren zonder een rechtvaardigheidstoets, geen situatie konden we analyseren zonder na te gaan of de toestand wel rechtvaardig was. 

Of die aandacht voor rechtvaardigheid typisch is voor het beroep van kinderbegeleider durf ik niet te zeggen. En misschien doet dat er ook niet toe. Belangrijk is dat de kinderopvang kan rekenen op medewerkers die deze waarde zo belangrijk vinden. De sector kan namelijk een motor zijn voor een rechtvaardiger wereld, waarin elk kind de kans krijgt om zich te ontwikkelen, ongeacht hoeveel aandacht dat vraagt en waarin elk gezin op ondersteuning kan rekenen om de zorg voor kinderen te combineren met andere levensdomeinen. 

Kunnen kinderbegeleiders werkelijk bijdragen aan een rechtvaardiger wereld? Zeker, al is het maar door te blijven benoemen wat ze onrechtvaardig vinden en door samen na te denken over rechtvaardige alternatieven. En dat kan zeker. De volgende maanden geven we in korte bijdragen een inkijk in dergelijke discussies. En altijd blijkt: rechtvaardigheid brengt hart (gevoel), hoofd (denken) en handen (doen) samen. Misschien is het dus toch typisch voor het beroep van een kinderbegeleider? 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *